خوابگردی با یازده گرگ
موزه‌ی سینمای باغ فردوس که بروی، بعد از دیدن عکس‌ها و ادوات فیلم‌برداری قدیمی و عکس بازیگران و جایزه‌ها و زنده شدن هزارها خاطره و دیدن فیلم دختر لُر و... به اتاق فرهاد مهراد می‌رسی. حسن ختام موزه‌ی سینما برایت بازسازی‌شده‌ی خانه و زندگی فرهاد مهراد خاهد بود. یک اتاق که صدای آواز فرهاد و تمام آهنگ‌های به‌یادماندنی‌اش دائم به گوش می‌رسد. پیانو و ارگ و سازهای فرهاد را می‌بینی، عبایش را می‌بینی، شناسنامه‌اش، قفسه‌ی کتاب‌هایش و دفترچه‌یادداشتش و... به اندازه‌ی شنیدن چند تا آهنگ فرهاد سرگرم می‌شوی توی آن اتاق. روی یکی از قفسه‌کتاب‌ها، قرآنی است که فرهاد در کناره‌هایش حاشیه نوشته. قرآن ترجمه‌دار است. ترجمه‌ی آن سال‌های دور: ترجمه‌ی الهی قمشه‌ای. حاشیه‌ی فرهاد بر قرآن نوشته‌ای است که درش به ترجمه‌ی الهی قمشه‌ای گیر داده. دقیقن یادم نیست چه بود. ولی ایراد به جایی بود به ترجمه‌ی الهی قمشه‌ای و نوشته بود که این مرد آیا با این ترجمه‌اش قرآن را زیر سوال نبرده؟!
کتاب "خوابگردی با یازده گرگ" نقی سلیمانی هم با ترجمه شروع می‌شود. یک ترجمه‌ی درست و درمان از سوره و در حقیقت داستان یوسف که تمام ابعاد داستانی آن را از عربی به فارسی خوب منتقل کرده باشد. یک ترجمه به مراتب بهتر از ترجمه ی الهی قمشه ای و خیلی های دیگر. عنوان فرعی کتاب هست: قصه‌ی یوسف بر اساس روایت قرآن با زبان داستانی امروز و نقد توصیفی آن.
بعد از یک ترجمه‌ی درست و درمان از سوره‌ی یوسف در 7فصل، نقی سلیمانی می‌نشیند به تحلیل قصه‌ی یوسف در قرآن از منظر داستانی. برای من تحلیل جالبی بود.
از دیالوگ‌محور بودن قصه‌ی حضرت یوسف شروع می‌کند. از این که حدود 70درصد این سوره دیالوگ‌هایی است که بین شخصیت‌های داستان اتفاق می‌افتد. از ساختار غیرخطی داستان که با خاب اولیه‌ی یوسف(همان خاب 11ستاره و ماه و خورشید) تا آخر داستان هم مشخص می‌شود، ولی باز تو دلت می‌خاهد قصه را بشنوی و ادامه بدهی. بعد می‌نشیند عناصر درام را بررسی می‌کند. این که نیروهای موافق چطور از هم دور می‌افتند (یوسف و پدرش) و نیروهای مخالف چطور به هم نزدیک می‌شوند (یوسف و برادرانش در صحرا) و چطور این عنصر حیاتی درام، داستان را پیش برده. از انواع بحران‌ها در یک درام نام می‌برد و مصداق‌هایش در قصه‌ی یوسف را برمی‌شمارد: بحران شخصیت و بحران موقعیت و بحران روابط انسانی. (بحران شخصیت: یوسف در چاه: کودکی که از پدر دور می‌افتد. بحران موقعیت: ترک زادگاه و بردگی در مصر. بحران روابط: رابطه‌ی یوسف و برادرانش، رابطه‌ی یوسف و زلیخا). از شخصیت‌پردازی‌های قصه‌ی یوسف می‌گوید. اینکه قصه‌ی یوسف یک داستان شخصیت‌محور است و آن گفته‌ی طلایی هراکلیت که شخصیت انسان سرنوشت اوست. از ریزه‌کاری‌های پرداخت شخصیت یوسف در این قصه. از عشق‌ها و نفرت‌های قصه‌ی یوسف. (عشق یعقوب به یوسف، عشق زلیخا به یوسف، نفرت برادران از یوسف و نفرت زلیخا از یوسف). بررسی عناصر نمادین قصه‌ی حضرت یوسف و مقایسه قصه‌ی یوسف در قرآن و تورات هم اوج تحلیل نقی سلیمانی هستند.
بخش سوم کتاب هم قصه‌ی تالستوی و کوشش‌های آخر عمرش برای پیدا کردن بهترین و کامل‌ترین قصه‌ی جهان است.
کتاب لاغری است. خاندنش کار 2ساعت است. ولی همان ترجمه‌ی درست و درمان از قصه‌ی حضرت یوسف و همین نکته‌های کوچک و جالبی که نقی سلیمانی از قصه‌ی حضرت یوسف بیرون کشیده، به 2ساعت وقت گذاشتن می‌ارزد.
خوابگردی با یازده گرگ/ نقی سلیمانی/ انتشارات آستان قدس رضوی/ 116صفحه-1500تومان(!) (چاپ 1387 است!)
