سولار دیکتلون
۱-جنگ آینده جنگ انرژی خاهد بود. اگر بشر روزگاری به خاطر رنگ پوست، به خاطر چند وجب خاک، به خاطر خونی که در رگ جاری بود، به خاطر آرمانها و عقاید میجنگید، حالا دیگر به خاطر روشن نگه داشتن چراغ خانهای در یک آبادی دورافتاده خاهد جنگید. حالا دیگر به خاطر روشن نگه داشتن شعلههای آتش و تولید برق خاهد جنگید. و بیهوده نیست اگر بگوییم چند سالی هست که این جنگ شروع شده. فقط هنوز به مرحلهی ریختن خون نرسیده... جنگ انرژی از آن روزی شروع شد که راهبردهای انرژی کشورها یکی از اساسیترین سیاستهای کشورها شد. همان روزی که آلمان تصمیم گرفت تا نیروگاههای هستهای خودش را یکی یکی از مدار خارج کند و وقت و هزینهاش را برای ساختن نیروگاههای فسیلی و گاز و نفت و زغال سوز صرف نکند، از همان روز جنگ انرژی شروع شد. حالا دیگر نفت زودتر از آنچه که بشر فکرش را میکرد در حال تمام شدن است. فقط بوی زهم چاههای خالی نفت را هنوز همه به مشام نچشیدهاند و عدهای هم البت در این گوشهی دنیا هستند که دلشان خوش است که کسی نفتشان را نمیخرد و یحتمل در روزگار بینفتی آنها نفت خاهند داشت و برگ برنده. اما... حکمن «سازمان انرژی آمریکا» همهی این بازیها را خانده که از ۱۰سال پیش شروع کرده به برگزاری مسابقههای سولار دیکتلون... و حکمن به زودی روزگاری دیگری میآید که نفت دیگر نفت نیست. مادهی سیاهی خاهد بود که روزگاری به درد میخورد...!
۲-در این وطنی که من درش ایلان و ویلانم هر چند وقت به چند وقت بین دانشگاههایش مسابقههایی برگزار میشود. مثلن مسابقهی پل ماکارونی. یا مسابقهی دومینو. یا در خفنترین حالت مسابقهی طراحی روبات و طراحی خودروی هیبریدی و برقی. برگزارکنندههایش هم خود دانشگاهها. یحتمل برای اینکه شور و نشاط علمی به وجود بیاورند و یا اسم دانشگاهشان را پرچم کنند و ازین حرفها. بودجههای ناچیزی در اختیار ۳-۴نفر از خرخانهای دانشکده قرار میگیرد و آنها هم طرحی را کپی پیست میکنند و ماشینکی میسازند که روز مسابقه انواع و اقسام مشکلات فنی برایش پیش میآید و آخرش هم ازشان تقدیر میشود. ایران خودرو و سایپا هم میگویند آورین آورین. ولی ما پراید و پژو برایمان کافی است و نوآوری و خلاقیت رو شخم چپمان جا دارد و خودروی هیبریدی و این خزعبلات را میخاهیم چه کار و الخ.
۳-خانهی خورشیدی چیست؟ خانهای است که همهی نیازهای انرژیاش از خورشید تامین میشود و کوچکترین وابستگی به برق تولیدی نیروگاهها نداشته باشد. خانهای که همهی نیازهای انسان به یک خانهی مجهز را خودش تامین میکند. برایت برق تولید میکند. گرمایش و سرمایش خانه، آب گرم، گرمایی که برای پختن غذا نیاز است، برقی که برای کارکردن ماشین لباسشویی نیاز داری، همه و همه را از خورشیدی که بر زمین میتابد به دست میآورد...
۴-سازمان انرژی آمریکا از سال ۲۰۰۲ شروع کرد به برگزاری یک مسابقه بین دانشگاههای آمریکا برای طراحی خانهی خورشیدی. مسابقهی سولار دیکتلون. بروی دنبالش اهدافش از برگزاری این مسابقه را این جوریها لیست کرده که: هدف ما از مسابقههای سولار دیکتلون این هاست:
-آموزش دانشجویان و عموم مردم دربارهی فرصتهای صرفه جویی در انرژی و استفاده از انرژیهای پاک
-نمایش کاربرد سیستمهای انرژیهای تجدیدپذیر در زندگی روزمره
-آماده کردن دانشجویان برای ورود به عرصهی انرژیهای پاک
اما به یقین همان حکمنی که در بند اول گفتم جز ضمایر پنهان سازمان انرژی آمریکا هست... تا به حال ۵دوره مسابقهی سولار دی کلتون در آمریکا برگزار شده. سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱. ۹۲تیم از دانشگاههای مختلف در این مسابقهها شرکت کردهاند و جالبش این است که این ۹۲تا فقط دانشگاههای آمریکایی نبودهاند و آلمانیها و اسپانیاییها و چینیها هم بله...
۵-دیکتلون را که بزنی توی دیکشنری بهت جواب پس میدهد که یعنی مواد ده گانهی مسابقات دو و میدانی. مسابقهی طراحی خانهی خورشیدی را چه به موارد ده گانهی مسابقهی دو و میدانی؟!
سولار دیکتلون حالا دیگر هر ۲سال یک بار برگزار میشود. تیمهای دانشگاههای مختلف دو سال زحمت میکشند و بعد از ۲سال طراحی خانهشان را میآورند در یک محوطهی نمایشگاهی مانند و یک هفته تا ۱۰روز در آن خانه زندگی میکنند. ۱۵-۱۶تا خانهی مختلف در یک محوطه. و این نمایشگاه و این ۱۰روز، روزهای مسابقه هستند. روزهای دیکتلون. توی سولار دیکتلون هم موارد ده گانه داریم و هر ماده هم اتفاقن ۱۰۰ امتیاز دارد. یعنی در مجموع ۱۰۰۰ امتیاز و تیمی که در روزهای نمایشگاه بیشترین امتیاز را کسب کند قهرمان خاهد شد. و هر کدام از این موارد ده گانه انصافن یک مهندسیاند به تنهایی. از یک خانه چه انتظارهایی میرود؟ خانهی خورشیدی باید از نظر خانه بودن بهترین باشد و از نظر انرژی هم خودکفا. موارد ده گانهی سولار دیکتلون:
۱-۵-ساختار و معماری: از نظر معیارهای معماری و مواد به کاربرده شده، طراحی کلی و حسی که خانه در حین ورود به آدم میدهد، روشنایی خانه و مستندسازی در تهیهی نقشهها و مراحل تکمیل طرحهای خانه و فیلمها و عکسها.
۲-۵-قابلیت عرضه در بازار: اینکه این خانهای که بروبچ دانشجو طراحی کردهاند و ساختهاند آیا میتواند وارد بازار آزاد آمریکا شود و ساخته شود و مشتری پیدا کند یا نه.
۳-۵-مهندسی: طراحیهای مهندسی خانه (از سیستمهای گرمایشی و سرمایشی خانه بگیر تا سیستمهای ذخیرهی انرژی) باید قابلیت و کارآیی داشته باشند. بازده داشته باشند. قابل اطمینان باشند. خلاقانه و نوآورانه باشند. علاوه بر اینها مستندسازی و تهیهی نقشهها و عکس و فیلم از مراحل پیشرفت پروژه و طرحهای مهندسی خانه امتیاز دارد.
۴-۵-تبلیغات: شاید در نگاه اول خنده دار باشد. اما سولار دیکتلونها برایشان مهم است. این خانهای که بروبچ طراحی کردهاند باید حتمن حتمن یک سایت توی اینترنت داشته باشد. یک وبلاگ داشته باشد. کلی عکس و فیلم توی سایت از خانه باشد و حسابی تبلیغاتش شده باشد. مینشینند به سایت خانهی خورشیدی نگاه میکنند و به سایت نمره میدهند.
۵-۵-هزینهی ساخت: خانه نباید خیلی گران دربیاید. این سقفی است که دیکتلونیها در نظر گرفتهاند. اگر تیمی بتواند خانهای طراحی کند که ۲۵۰۰۰۰دلار یا کمتر هزینهاش بشود شاهکار کرده و امتیاز کامل میگیرد. اما اگر خانهاش از ۶۰۰۰۰۰دلار گرانتر شود امتیاز منفی دارد...
۶-۵-محیط راحت و آرام: دما و رطوبت خانه همواره باید مقدار ثابتی باشد. تغییرات دما بین ۲۲تا ۲۴درجه و میزان رطوبت کمتر از ۶۰درصد. شاید برای ما جوک باشد این چیزها. ولی همین دما و رطوبت با اختلافهای دهم درجهای امتیازها را تقسیم میکند بین تیمها...
۷-۵-آب گرم: تامین آب گرم مورد نیاز برای مصارف داخل خانه، از حمام و دستشویی بگیر تا ماشین ظرفشویی.
۸-۵-تجهیزات و وسایل خانه: استفاده از مبلمان و یخچال و تخت و کتابخانه و ماشین لباسشویی در بهترین شکل در فضای خانه
۹-۵-سرگرمیهای خانه: تلویزیون، تلفن، کامپیوتر. خانهی خورشیدی باید امکان خوردن وعدههای غذایی با دوستان و فامیل را فراهم کند. باید بتوانی در این خانه کیک بپزی و با لذت آشپزی کنی...
۱۰-۵-بالانس انرژی: اینکه این خانه باید در مجموع بتواند مقدار انرژی لازم برای مصارف گوناگون را از طریق خورشید تامین کند و کم نیاورد و هر چه قدر هم اضافه آورد امتیاز مثبت دارد...
۶- «مرگ بر آمریکای جهانخار». «مرگ بر آمریکای جهانخار». این آمریکاییهای فلان فلان شده از سال ۲۰۱۳ تصمیم گرفتهاند که سولار دیکتلون را جهانیتر برگزار کنند. یعنی در سال ۲۰۱۳یک سولار دیکتلون در آمریکا برگزار میشود، یکی در اروپا و یکی در آسیا. واقعن آمریکاییها میخاهند که جهان به سمت انرژیهای پاک برود؟! عجیبٌ غریبٌ. «مرگ بر آمریکا»!
ایران این وسط چه کاره است؟ هیچی. سران وزارت علوم از ایران اسم دانشگاه شهید عباسپور را فرستادهاند به چین۲۰۱۳. حالا چرا و چگونهاش معلوم نیست. اینکه شریف و تهران و امیرکبیر این وسط هیچ کارهاند به ما چه. فقط این وسط پروژهی درس انرژی خورشیدی پیمان و جمعی از دوستانش طراحی خانهی خورشیدی تعیین شده و کم از یک ماه وقت دارند که خاکی بر سرشان بریزند و به همین خاطر پیمان افتاده است به خاندن طراحیهای دانشجوهای خوشبخت آمریکایی و اروپایی و راهنماها ونقشههای کاریشان و این وسط خیلی چیزها میبیند و میخاند و خیلی چیزها یاد میگیرد و سر خیلی چیزها با حسرت نگاه میکند و.... مجال اگر بود میگوید...