درباره ی الی

"درباره ­ی الی" به هیچ­ وجه فراتر از تصور من نبود. تعریف­ هایی که از فیلم شنیده بودم این انتظار را در من به­ وجود آورده­ بود که دیدن فیلم من را دگرگون و خراباتی و مست کند. حالا که نگاه می­ کنم به خودم می­ گویم ای­ کاش هیچ­ کدام از آن تعریف­ ها و تمجیدها را نشنیده بودم و همین­ طوری بدون هیچ پیش­ زمینه­ ی فکری به دیدن فیلم می­ رفتم. مطمئنن فیلم در نظرم خیلی شاهکارتر می­ آمد…واقعن بدون پیش­ زمینه­ ی فکری به دیدار یک اثر هنری رفتن نعمتی­ ست که این­ روزها با حجم وسیع اطلاعات خیلی سخت و نادر شده. نعمتی که برای لذت­ بردن از یک اثر هنری لازم­ ترین شرط است.

درباره­ ی الی بیش از هر چیز من را یاد داستان­ های "ریموندکارور" انداخت. داستان­ هایی که شرح کنش و واکنش شخصیت­ ها است و تو موقع خواندن در داستان و حوادث و گفت­ وگوهای آن غرق  می­ شوی و سطربه سطر می­ خوانی که ببینی چه می­ شود، چه اتفاقی خواهد افتاد و بعد می­ بینی به صفحه­ ی آخر داستان رسیده­ ای و هیچ اتفاقی نیفتاده. با آن که تو منتظر بودی یک اتفاقی بیفتد هیچ اتفاقی نیفتاده و داستان با همان لحن آغازینش تمام می­ شود. سطرهای آخر را دوباره و چندباره می­ خوانی و می­ بینی که در یک تعلیق عجیب و غریب قرار گرفته­ ای. انگار که در فضا  رها شده باشی. تازه می­ فهمی که آن اتفاقی که توی داستان منتظرش بودی در تو به وقوع پیوسته و تو داری سقوط می­ کنی. به تکاپو می­ افتی که دست­ آویزی پیدا کنی، معنایی بجویی. تمام کنش­ ها و واکنش­ ها تمام دیالوگ­ های شخصیت­ های داستان را در ذهنت مرور می­ کنی، کنکاش می­ کنی تا از آن­ها برای خودت دست­ آویزی بسازی تا سقوط نکنی… تازه می­ فهمی که سطر آخر داستان پایان داستان نبوده. تازه می­ فهمی که پایان داستان واقعن یک اتفاقی افتاده و آن اتفاق این بوده که بذر داستان در ذهنت کاشته شده و جوانه زده و… "درباره­ ی الی" هم همین­ طور است. انگار که ریموند کارور فیلم ساخته باشد. انگار که یکی از داستان­ های ریموند کارور نعل­ به­ نعل تبدیل شده باشد به نگاتیو و این حرف­ ها. درباره­ ی الی فیلم خوبی است به خاطر همین ریموندکاروری بودنش.فقط همین. فقط فیلم خوبی است چون فراتر از این نیست.

 

قضاوت کردن یکی از کارهای روزانه­ ی همه­ ی ماست. در روز بارها و بارها قضاوت می­ کنیم. در مورد همه چیز. از کتابی که خوانده­ ایم و فیلمی که دیده­ ایم تا جاروبرقی و  آبمیوه­ گیری. اما جالب­ ترین نوع قضاوت­ هامان در مورد آدم­ ها است. آدم­ هایی که می­ بینیم و در کنارشان زندگی می­ کنیم. مدام در مورد همدیگر با هم قضاوت می­ کنیم. پندار و گفتار و کردار همدیگر را پیوسته ارزیابی می­ کنیم و جالبش این­ جاست که در ارزیابی­ هامان تنها چیزی که اهمیت ندارد فردی است که دارد مورد ارزیابی و قضاوت­ هامان قرار می­ گیرد… الی هم همین طور است. "درباره­ ی الی" فیلمی است در مورد قضاوت کردن. شاید همه­ ی ما یک جورهایی الی باشیم، شاید…